Rotterzwam: van koffiedik tot oesterzwam en bodemverbeteraar
Rotterzwam gelooft in een samenleving die kringlopen sluit, grondstoffen maximaal benut en meer plantaardige dan dierlijke eiwitten consumeert. Dat doet het bedrijf door paddenstoelen te kweken op de reststroom van koffie: koffiedik. In hun kwekerij in Schiehaven zetten ze maandelijks zo’n 7.000 kilo koffiedik om in 1.400 kilo oesterzwammen. Om zo te gebruiken, of verwerkt tot (h)eerlijke snacks zoals oesterzwamkroketten. Met akkerbouwer Arnout den Ouden is Rotterzwam een proeftuinproject gestart om te onderzoeken of hun eigen reststroom als bodemverbeteraar kan worden ingezet.
Koffiedik als bodemverbeteraar
Rotterzwam werkt al zo circulair mogelijk. Zo wordt het koffiedik met de elektrische bus opgehaald bij bedrijven in de buurt. “Maar we gaan graag nog een stapje verder”, vertelt Mark Slegers, mede-eigenaar van Rotterzwam. “Om volledig circulair te werken, moeten we ook onze eigen reststroom nuttig maken. Het koffiedik-substraat waarop we onze paddenstoelen kweken, zit na de oogst nog vol met hoogwaardige stoffen. Daarom onderzoeken we samen met Wageningen University of we onze reststroom kunnen inzetten als bodemverbeteraar in de akkerbouw.”
Pilot bij boer Arnout
In augustus is een pilot gestart bij akkerbouwer Arnout den Ouden in Abbenbroek. Arnout: “We hebben hier vier testvelden aangelegd. Eén met pure koffieprut, één met het koffiedik-substraat, één met het uitgewerkte oesterzwam-substraat en ter vergelijking één met normale koeienmest. We onderzoeken wat het effect is op de bodem, het grondwater en de gewassen. Tot nu toe komt de groenbemester (tijdelijke beplanting) die op het land staat, op alle vier de velden gelijk op. Maar om de bodem te verbeteren, moet je geduld hebben. Dat is een proces van jaren. We gaan dit experiment dan ook een aantal jaar op rij uitvoeren. Ik hoop dat deze nieuwe manier van mesten met koffie het schimmelleven in de grond een boost geeft.”
Restromen wettelijk tot grondstof maken
Hoewel de afstand tussen Rotterzwam en boer Arnout maar een kleine 30 kilometer bedraagt, was de weg ernaartoe lang. “De huidige wet- en regelgeving is niet ingesteld op circulaire ondernemers zoals wij”, vervolgt Mark. “Om onze reststroom te kunnen vervoeren, was een afvalnummer nodig. Koffiedik heeft geen afvalnummer. En om het op de bodem te mogen strooien, heb je een ontheffing nodig. Die krijg je als het effect op de bodem en het grondwater bekend zijn, maar dat effect is precies waar wij onderzoek naar doen. Uiteindelijk is het gelukt. We hopen niet alleen onze eigen kringloop te sluiten; wat we ook willen bereiken, is dat reststromen wettelijk niet meer gezien worden als afval, maar als grondstof. Dat de wet- en regelgeving hierop wordt aangepast, zodat we andere ondernemers kunnen inspireren en motiveren om ook circulair te werk te gaan. De blauwe economie, geïnspireerd op de natuur en het sluiten van lokale kringlopen, daar gaan we voor!”
Circulariteit ten top!
Hans Koot, transitiemanager Duurzame Landbouw bij de provincie Zuid-Holland is blij met het initiatief van Rotterzwam: “Dit is circulariteit ten top. Een initiatief dat als geen ander past bij de landbouwdoelen van de provincie. Het is fijn dat we ondernemers als deze in onze Voedselfamilie hebben. Rotterzwam stimuleert ons om met andere ogen naar landbouw te kijken en er ook met wet- en regelgeving op in te spelen. Ik heb veel waardering voor hun vastberadenheid om dit toekomstbeeld tot een succes te maken.”