Blog 6 Polderen 3.0 Hoeve Kazan: Polderpioniers startten slim: klein en met vleesvee
Deze maanden bezoekt Voedselfamilies-Kwartiermaker Patrick Kaashoek i.h.k.v. het project Polderen 3.0 diverse pionier-initiatiefnemers in de polder. Hij doet dit samen met andere polderpioniers zodat er een mooie interactie kan ontstaan. Lees hier alle blogs.
Ik rijd langs Gouda en Alphen door het Groene Hart naar Nieuwveen. Een plek die bijna geen Zuid-Holland meer is. Den Haag en Rotterdam zijn hier ver weg. Je ruikt de hoofdstad.
Daar boeren Saskia en John Joha. Op Hoeve Kazan in de polder Zevenhoven/Nieuwkoop. 200 jaar geleden kocht de Amsterdamse zakenman en bankier Robert Voûte de grond in deze net drooggelegde polder. Robert Voûte deed veel zaken met Rusland. Hij gaf de boerderijen, allen gebouwd tussen 1809 en 1815, Russische namen (Moskou, Petersburg, Riga, Arghangel en Astrakan) en verpachtte ze.
Door verkoop en vererving kwam de grond met de vijf boerderijen in handen van Anna Aleida de Beaufort-Stoop. Zij liet eind 19e eeuw, tussen de bestaande, vijf nieuwe boerderijen bouwen, die eveneens namen van Russische steden kregen: Odessa, Kazan, Smolensk, Charkov en Wilna. Vandaar de naam Hoeve Kazan…
Zij-instromers zijn het, John en Saskia. John z’n oudere broer heeft het melkveebedrijf van zijn ouders overgenomen. Saskia was vooral als ambtenaar betrokken bij het fenomeen boeren. Tot 2003. Met een gedegen business plan zijn ze bescheiden gestart met 4 koeien, 5 schapen – en 2 full time banen buitenshuis. Ze wilden het vanaf het begin anders doen. Dat stond als een paal boven water. Een boerderij met ook voor dierenwelzijn, waar behoud en herstel van biodiversiteit het vertrekpunt is. John belichaamt de passie voor de kudde. De bijna 100% grasgevoerde Limousin-kudde telt intussen 40 leden, en is volledig antibiotica-vrij. De oudste dame is 20 jaar – met gekrulde hoorns – en heeft de leiding van de kudde onlangs overgedragen aan een jongere zuster. Ze doen aan extensieve beweiding, op kruidenrijk grasland, en weidevogelbeheer is een geintegreerd onderdeel van het bedrijf. (En dat doen ze goed volgens de laatse tellingen.) Ondertussen is de ambitie om een ‘voedselbos’ te planten: in ieder geval fruitbomen, zo mogelijk ook walnoten.
Saskia belichaamt de passie voor de klanten. Ze is verantwoordelijk voor de huisverkoop. Klanten komen via via – op basis van het verhaal – en het gaat goed. De cijfers zijn intussen zwart. De twee full-time banen buitenshuis zijn intussen twee parttime banen geworden. Het vlees van de eigen kudde is niet meer genoeg om in de vraag te voorzien. Daarom verkoopt Saskia sinds vorig jaar ook Limousin-vlees van elders waar volgens dezelfde filosofie gewerkt wordt.
Wat opvalt is dat klanten niet per se komen omdat het vlees biologisch is. Bio is voor sommige klanten belangrijk. Maar ook andere zaken als transparantie, goede smaak, dierenwelzijn en klimaat zijn belangrijke koopargumenten. Naast de ‘feitelijke’ meerwaarde, is het verhaal misschien wel de werkelijke meerwaarde. Eten met een verhaal over meerwaarde in het landschap. Het kan dus. Het is het verhaal dat het doet. Met Saskia als getalenteerde en gepassioneerde verhalenverteller.
Ik kan niet anders dan constateren dat hier mensen met grote passie en vindingrijkheid en liefde voor natuur, koe en klant bezig zijn. En tegelijkertijd oog hebben voor de vele vraagstukken rond (melk)veehouderij in de veenweidepolder. Ik voel de menselijke maat in alles verweven. Voor mij een verademing. Is dat wat deze polderpioniers anders maakt?
Was het makkelijk? Nee. Ze zijn raar aangekeken. ‘Hobby boeren’ zijn ze genoemd. ‘Ze doen het er bij.’ Toch klinkt het best logisch in mijn oren in het geval je geen boerenbedrijf erft of overneemt. Vleesvee houden lijkt een goed startersmodel. Het vraagt minder investeringen, je kunt klein starten en het in stappen opbouwen. Ze hebben in ieder geval geen ballast van het verleden, en kunnen fris kijken naar wat nu werkt.
Saskia en John zijn nog niet klaar. Binnenkort is de nieuwe (ronde) stal een feit. Hopelijk komt er ruimte voor personeel. Ik voorzie dat er daarna wel weer nieuwe kansen zich voordoen. Ik ben in ieder geval gefascineerd door hoeveel gedurfde stappen deze pioniers nemen binnen één generatie. Maar goed, zij-instromers zijn geen echte boeren…
Of (juist) wel?
Meer info over Hoeve Kazan vind je hier!
