Blog 5 Polderen 3.0: Boerderij Landlust – een start-up voorbij de vallei des doods
Deze maanden bezoekt Voedselfamilies-Kwartiermaker Patrick Kaashoek i.h.k.v. het project Polderen 3.0 diverse pionier-initiatiefnemers in de polder. Hij doet dit samen met andere polderpioniers zodat er een mooie interactie kan ontstaan. Lees hier alle blogs.
We staan met de polderpioniers in het land aan de Oostgaag in Maasland. Op de fundering van de nieuwe stal van Roel van Buuren. In de verte – tegen het glas van het Westland – grazen zijn bruin-beige Jersey’s. Nauwelijks te zien in het nog groene gras.
Het gaat goed met Roel van Buuren. Sinds ons bezoek. Niet dat die twee iets met elkaar te maken hebben trouwens. Tijdens ons bezoek kwam het verlossende telefoontje: de stal – waarvan de fundering al lag – mag daadwerkelijk gebouwd worden. Eindelijk!
Het is het voorlopige einde van een (vijf)jarenlange soap die anderhalve ton heeft gekost. Net nadat hij de boerderij had overgenomen, kwam de fosfaat-discussie. Omdat de boerderij niet als zodanig meer in gebruik was, zat Roel in de rafelranden van de regeling. En dus op de resevebank. Vijf jaar vertraging, duizenden euro’s armer, krijgt hij dispensatie.
Maar dan is het leed niet geleden. Een nieuwe ronde hobbels volgt – nu met de gemeente. Mag een nieuwe stal? Waar moet die komen? Binnnen het oude bouwblok? In de lengterichting van de kavel, of dwars erop? Eerst soebatten met het gemeentebestuur, dan met Erfgoedcommissie, en tenslotte met Welstandscommissie. Die allemaal hun eigen mandaat hebben, en niet per se op elkaar ingespeeld zijn. Je zou er grijs haar van krijgen.
Ik bewonder Roel’s doorzettingsvermogen. Sowieso. Roel wist al jong dat hij boer wilde worden. Als jongetje op bezoek bij opa, negen jaar oud wist hij het al. Op school werd hij opgeleid tot gangbaar melkveehouder. Toch voelt hij zich daar niet toe aangetrokken. Op stage in Denemarken maakt hij kennis met de bio-versie. Eerst nog gedacht aan emigreren naar Denemarken. Toch hier gebleven. Hij neemt het bedrijf van zijn opa – van zijn vrouws kant – over. Hij start zijn eigen boerderij, Landlust, en pakt het aan als een start-up. Gaat in de leer bij Remeker (de lekkerste kaas van Nederland).
Eerst de feiten. Roel werkt met Jersey koeien, die geven de helft van de hoeveelheid melk van de gangbare Holstein Frisian. Het gehalte aan vet en eiwit is twee keer zo hoog.
Hij kiest voor een meerwaarde verdienmodel: verwaarden van de melk door er kaas van te maken. Daarnaast zijn Jersey-koeien dubbel-doel koeien: ook het vlees is erg smakelijk. Nadat de koeien geslacht zijn, verkoopt hij het vlees. Alles verkoopt hij zelf, vanaf de boerderij.
Het kan dus: kleiner zijn, en meerwaarde creeren met een verdienmodel. Als je werkt vanuit een andere visie. Roel is aan de andere kant begonnen. Hij vraagt zich af: hoe zou je het doen als je vandaag opnieuw begint? Op deze plek, met dit stuk land, in de context van Midden-Delfland?
Symbolisch en fundamenteel in de keuze om de nieuwe stal langs de boezemvaart te bouwen. De andere optie was de stal – anoniem – aan de achterkant van het perceel op te trekken. Dat was praktisch gezien handiger geweest. Want makkelijker toegankelijk voor zwaardere vrachtwagens. Toch kiest Roel voor de Oostgaag: onpraktisch, maar wel verbonden met de mensen, zijn klanten, die hier langs rijden, en de samenleving. Want dat is de kern van zijn keuze: verbinding met de grond, de plek, de mensen, en de samenleving met de melktap als symbool. En alles daaromheen plooien.
Wat is Roel’s geheim? Het eerste geheim is: besparen op inputs. Hij gebruikt bijna geen krachtvoer, alleen gras van eigen land, en de koeien staan veel buiten. Hij kiest voor strip grazing, een hoogproductief beweidingssysteem. Hij gebruikt geen anti-biotica, maar kruiden.
Zijn tweede geheim is: verdienvermogen creeren. Van bulk naar specialiteit, een kwaliteitsproduct maken, meerwaarde creeren, en eigen afzet en daarmee de marge in de keten naar je toe halen, en koppelen aan meerwaarde.
Hij kiest hiermee ook voor vrijheid: onafhankelijk zijn van inputleveranciers (veevoer, kunstmest, etc.), en ook vrijheid in zijn afzet. En sinds de corona-crisis zit het qua klandizie sowieso prima.
Roel staat voor de mogelijkheid om – zonder te kiezen voor bulk en grootschaligheid – iets op te bouwen dat levensvatbaar is, en veel meer (integrale) kwaliteit in zich heeft dan de keuze voor grootschaligheid.
Roel kijkt ook breder. Hij ziet mogelijkheden voor een kwaliteitsprong van de producten uit Midden-Delfland helemaal voor zich. Met een merk – af te zetten in Rotterdam en Den Haag. Stiekem droomt hij wel eens van een kaasboulevard. Wat zou het mooi zijn als er verschillende heerlijke kazen uit Midden-Delfland in de wijde omgeving op het kaasplankje liggen!
En de worstboulevard mag er bij komen. Gewoon in Midden-Delfland langs de Gaag. Waarom niet? Het kan. De markt is er. Als je maar kwaliteit maakt die onderscheidend is, en ondernemerschap aan de dag legt.
Roel snakt naar deze ontwikkeling. Aan hem zal het niet liggen. De nieuwe stal wordt op dit moment gebouwd. Ik ben benieuwd waar Roel over tien jaar staat. Ga ik dan op zaterdagmiddag speciaal naar de kaasboulevard Midden-Delfland voor excellente kazen en droge worst?
Meer weten over boerderij Landlust? Check hier de website.
