Blog: Zo’n gesprek waarin je ineens veel gemeen blijkt te hebben.

Veel Polderpioniers combineren verschillende functies op hun bedrijf. Dit maakt het werk interessanter, maar ook complexer. Want: hoe ga je om met bedrijfsovername, samenwerkingen met bijvoorbeeld natuurorganisaties en financiering op zo’n multifunctioneel én missiegedreven bedrijf? Tijdens het bezoek van de pioniers aan Bas van den Berg van Hoeve Ackerdijk in Midden-Delfland passeerde dit alles de revue!

Door Patrick Kaashoek

Nog niet zo lang geleden waren Bas en zijn familie groot nieuws in de boerenwereld van Zuid-Holland. Zoon Bas liet zijn leven als onderwijzer in Brussel achter zich om toch het muiltifunctionele melkveebedrijf van zijn ouders over te nemen. Bas staat op het punt om hierin een paar belangrijke keuzes te maken.

Keuzes maken voor een boerderij. Een puzzel met vele facetten: vernieuw je de melkpunt of neem je een melkrobot? Breid je de stal uit of ga je extensiever boeren met minder beesten? Wil je zelf gaan verzuivelen en vermarkten? Vragen die allemaal relatie hebben tot ondernemersthema’s als efficiënt werken, kostenreductie, waardecreatie en bedrijfsresultaat. Wat werkt voor jou? Wat is voor jou belangrijk? En hoe organiseer je dat vervolgens? Het lijken op zichzelf geen wereldschokkende zaken. Maar in de praktijk zijn het belangrijke keuzes die de praktijk van het boerenbedrijf voor een generatie gaan bepalen.

Hoe maakt je dit soort afwegingen? Wie betrek je daarbij? Alleen de klassieke adviseur?

Met meerdere generaties in het bedrijf
Dat brengt het gesprek gelijk op de dynamiek tussen de generaties: hoe vrij is de volgende generatie in haar keuze? Een terugkerend thema is de intergenerationele dynamiek. De nieuwe generatie stapt in, in hoeverre is deze generatie vrij in haar keuzes? Betrekt de oude generatie de opvolger in beslissingen die serieuze impact hebben op hem? Of worden die voor je gemaakt? Hoe groot is de bandbreedte om eigen keuzes te maken?  Wat je wil is immers praktisch niet altijd mogelijk.

Het gesprek over dit soort keuzes wordt soms expliciet, maar vaker impliciet gevoerd. Nergens is de intergenerationele dynamiek zo sterk als in familiebedrijven. Op boerenbedrijven is het vaak nog een tikje intenser, de vertrekkende generatie blijft immers vaak fysiek aanwezig op de boerderij. Maar ook in de maatschap. Wat is de impact daarvan? Helpt het, of staat het juist de vernieuwing de weg? Hoe kan je zo’n proces soepeler laten lopen?

Pacht van natuurgronden

Het pachten van natuurgrond is ook een gedeeld thema onder de Polderpioniers. Bijna iedereen heeft er wel mee te maken. Het blijkt dat er onderling best veel verschillen zijn in de deals met de verpachters. We raken in gesprek. Alles komt langs:

• Hoe is je relatie met de verpachter?
• Wat is een goed pachtcontract? Wat is – als je puur economisch kijkt – een goede pachtovereenkomst? Welke voorwaarden zijn zinvol?
• Reken je alle kosten mee? Ook de uren die je maakt voor het bewerken en beweiden van het gepachte land?
• Verdien je je boterham alleen met het produceren van melk of vlees (of iets anders)? Of is het beheren van het land an sich een activiteit die rendabel moet zijn? Net zoals de hovenier voor het beheer van het park daarvoor betaald wordt.

Dit gesprek wordt zeker vervolgd.

Een community die financiert
Tenslotte spreken we over financiering. Een van de polderpioniers heeft onlangs een succesvolle crowdfunding gedaan. Was vooraf de Rabobank nog de belangrijkste financier, na de overtekende crowdfunding was het de vraag of de Rabobank überhaupt nog nodig was om de financiering rond te krijgen. De community rond de boerderij bleek zo sterk te zijn dat men ruim intekende.

Hoe kan je creatiever worden qua financieringsvormen, hoe pak je dat aan? Financiering kan een manier worden om een community sterker aan je te binden, in plaats van alleen een financieel-technische deal met een bank. Ook het risicoprofiel van het financieren van een boerderij verandert als je verschillende vormen van financieren met elkaar combineert.

Tenslotte
We hebben een paar praktische en tegelijk essentiële/bepalende thema’s bij de kop gehad. Die én heel persoonlijk zijn, én tegelijk heel algemeen blijken te zijn!

Lees meer over Hoeve Ackerdijk in dit artikel van Natuurmonumenten over het bedrijf.