Verduurzaming Akkerbouw
Home / Programma’s / Verduurzaming Akkerbouw
Op de Zuid-Hollandse eilanden met hun uitgestrekte akkers zijn honderden akkerbouwers actief – van kleine familiebedrijven tot grootschalige boerenbedrijven, op percelen van vijf tot bijna vijfhonderd hectare groot.
Gezamenlijk vormen de Zuid-Hollandse akkerbouwers een sector die er nog steeds in slaagt om in de wereldtop mee te draaien. Een bijzondere prestatie, die ze hebben gerealiseerd dankzij schaalvergroting, intensivering, vergaande mechanisatie en specialisatie. Zo richten ze zich met name op een aantal cash crops, zoals uien, suikerbieten, kool en (poot)aardappelen.
Dit bedrijfsmodel zorgt echter ook voor veel onzekerheid. Blijft het verdienmodel houdbaar op de langere termijn? Er is een forse afhankelijkheid van externe input. Hoe ontwikkelt de kostprijs zich? Veel van de oogst wordt geëxporteerd, waarmee de prijzen op de wereldmarkt de opbrengsten dicteren. Is schaalvergroting de enige uitweg of zijn er levensvatbare alternatieven?
Daarnaast zijn er zorgen over de bodemkwaliteit, het gebruik van chemie en de effecten van klimaatverandering. Wat betekent het als wet- en regelgeving rond middelengebruik en waterkwaliteit worden aangescherpt? Ecologie en bodemkwaliteit zijn essentieel om ook in de toekomst voedsel te kunnen blijven produceren. Maar wat is de afweging tussen financieel en ecologisch rendement? En wie levert welke bijdrage? Want stikstofdepositie en CO2-uitstoot zijn nu eenmaal een breed maatschappelijk probleem.
Als samenleving moeten we op zoek naar het antwoord op de vraag wat er nodig is om bodem en water gezonder te maken, als dragers van onze landschappen. Sommige boeren gooiden het roer om en kozen ervoor om de bodem en de ecologie als uitgangspunt te nemen. Samen met deze pioniers onderzoeken we de mogelijkheden en de obstakels, op weg naar een toekomstbestendig regionaal voedselsysteem. En we onderzoeken of hun kennis ook bruikbare inzichten biedt voor de grotere boeren, die binnen hun focus op efficiency en een lage kostprijs op zoek zijn naar manieren om meer ruimte aan ecologie te geven. Daarnaast speelt nog een andere kwestie: ruim een derde van de boeren is 50+ en moet de komende tien jaar zorgen voor opvolging.
Tegen deze achtergrond zijn we als Voedselfamilies het programma Verduurzaming Akkerbouw gestart. Wat is er nodig om duurzamer te werken? Wat wil dat überhaupt zeggen, duurzamer werken? Wat vraagt het om de kracht van de ecologie te gebruiken en zonder pesticiden en kunstmest te boeren? Kunnen de pioniers, met een schat aan ervaring en inzichten, hun collega’s op de akkers ondersteunen? Wat hebben opvolgers nodig om niet alleen het bedrijf over te nemen, maar tegelijkertijd ook een verduurzamingsslag te maken? En wat is het perspectief van andere ketenpartijen, zoals leveranciers, afnemers en financiers?
Komende tijd gaan we met deze vragen aan de slag. Stay tuned!
Actueel
De Krekerij en Joy Bugs: de Hollandse grasshopper is een echte topper!
Jeugdvrienden Sander Peltenburg en George Brandenburg begonnen in 2016 met hun bedrijf Burgs Foods. Onder de naam De Krekerij maken zij vleesvervangers van Nederlandse krekels en sprinkhanen voor de horeca, om daarmee een bijdrage te leveren aan de eiwittransitie. Dit doen zij samen met Joy Bugs, een Zuid-Hollandse insectenkwekerij gerund door Eysbrand Rozendaal, Peter Stam […]
Zó smaakt de toekomst
Medio 2019 bracht het Kennisteam de publicatie Zó smaakt de toekomst uit. Daarin wordt niet alleen het verhaal van een duurzame toekomst vertelt, maar zijn de experimenten uit de Zuid-Hollandse ‘proeftuinen’ ook vertaald naar een aantal lessen die ons kunnen helpen om die toekomstbeelden dichterbij te brengen. Lees de publicatie Zo smaakt de toekomst. Of lees […]
Voedselfamilies-update
Met trots lanceren wij ons digitale magazine: “Eten maken waar je blij van wordt”. Een Voedselfamilies-update. Lees er alles over het werk dat ons netwerk het afgelopen jaar heeft verzet. Ontdek hoe het staat met onze toekomstdroom om in 2036 voor 80% van eigen Zuid-Hollandse bodem te eten. En, last but not least: maak kennis […]
Ambitiedag
In 2036 voor 80% van Zuid-Hollandse bodem eten. Tijdens de Ambitiedag van het kennisteam van de Zuid-Hollandse Voedselfamilies is gekeken wat er nodig is om dit waar te maken. Rijst verbouwen bijvoorbeeld en meer insecten eten bijvoorbeeld. Tijdens diverse workshops zijn allerlei ideeën opgehaald over het voedselsysteem van de toekomst en zijn weer mooie stappen […]
De korte keten mainstream in 2023
Leren van briljante mislukkingen & droombeelden waarmaken Wat kunnen we leren van de briljante mislukkingen van korte keten pioniers? En wat moet er gebeuren als we onze droombeelden voor 2023 waar willen maken? Op die vragen werden gezamenlijk antwoorden gevonden, tijdens een inspirerende Voedselfamiliebijeenkomst op dinsdagmiddag 4 juni.
Klein land met groot imago: Hollandse keuken weer terug op de kaart
Culinaire koplopers en voedselpioniers Inspiratie uit de Gouden Eeuw van Nederland Als je aan de Nederlandse keuken denkt, dan denk je aan stamppot, hagelslag en bitterballen. Toch? Volgens verhalenverteller Menko Wiersema, werkzaam bij PZH op het onderwerp groene cirkels en de verduurzaming van de voedselketens, doen we onszelf al jarenlang tekort met ons platgeslagen culinaire […]